Table of Contents
Сигурно имате пријателка или пријател кој може да јаде цело време – од пици до торти, а сепак останува исто слаб. За многумина, ова е вистинска мистерија и тема за љубоморни шеги. Но, зад оваа способност да се јаде без да се дебелее се крие нешто повеќе од чиста среќа. Овој феномен е комбинација од генетика, метаболизам и животен стил, а научниците сè уште го истражуваат.
Во овој текст ќе откриеме зошто некои луѓе можат да уживаат во храната без да се грижат за вагата и каква е улогата на генетиката, навиките и физиологијата во тоа.
1. Генетиката – вашиот внатрешен код за тежината
Генетиката игра огромна улога во регулирањето на телесната тежина. Некои луѓе едноставно се родени со гени кои го контролираат метаболизмот на поинаков начин. Генот FTO, познат и како „ген на дебелината“, е чест виновник за зголемување на тежината кај некои, но постојат и варијации во истиот ген кои предизвикуваат тело кое брзо согорува калории и не складира масти лесно.
Овие „среќни мутации“ значат дека личноста може да јаде повеќе без да го доживува истиот ефект како оние кои имаат повисок ризик за дебелеење. Во овој случај, телото може да ја обработува храната побрзо и поефикасно.
2. Метаболизмот – вашата природна „печка“ за согорување калории
Метаболизмот е главен фактор кој го одредува колку брзо вашето тело ги согорува калориите од храната. Личностите кои не се дебелеат често имаат повисок основен метаболички ритам (BMR), што значи дека нивното тело троши повеќе калории дури и во состојба на одмор.
Но, метаболизмот не е постојан – тој се менува со возраста, физичката активност и хормоналните промени. Младите луѓе обично имаат побрз метаболизам, но постојат и случаи на возрасни кои го задржуваат овој ритам благодарение на гените и активниот начин на живот.
3. Апетит и регулација на гладот
Уште една важна компонента е како нашиот мозок го контролира чувството на глад. Личностите кои можат да јадат повеќе без дебелеење често имаат природна способност да го регулираат внесот на храна. Тие можеби не чувствуваат глад толку често или нивниот мозок испраќа сигнали за ситост порано од кај други луѓе.
Хормони како лептин и грелин играат клучна улога во оваа регулација. Лептинот го намалува апетитот, додека грелинот го стимулира. Кај луѓето кои не се дебелеат, оваа хормонална комуникација е поефикасна, што значи дека нивното тело го регулира внесот на калории на многу прецизен начин.
Поврзани објави
4. Физичка активност – повеќе од што се забележува
Луѓето кои остануваат слаби често имаат повисоко ниво на NEAT активност (Non-Exercise Activity Thermogenesis), што подразбира калории кои се трошат за активности кои не се поврзани со формални вежби. Ова вклучува секојдневни движења како одење, стоење, движење раце или мрдање со нозе.
Дури и мали, но постојани активности го одржуваат метаболизмот во погон, овозможувајќи им да трошат калории без свесно да вежбаат. Ова значи дека таквите луѓе можат да се хранат поопуштено, бидејќи нивното тело непрестано согорува енергија.
5. Стрес и влијание врз тежината
Интересно е што стресот може да влијае различно врз луѓето. Кај некои, хроничниот стрес предизвикува зголемување на тежината, особено во делот на стомакот, поради ослободување на хормонот кортизол. Меѓутоа, кај другите, стресот може да предизвика губење на апетит или побрзо согорување на калориите, што ги прави отпорни на дебелеење дури и кога јадат повеќе.
6. Здравствени фактори кои можат да влијаат
Постојат и одредени здравствени состојби кои можат да предизвикаат човек да не се здебелува. Хипертиреоза, состојба каде што штитната жлезда произведува премногу хормони, го забрзува метаболизмот и може да предизвика губење на тежината без оглед на количината на внесена храна. Ова е ретка, но значајна состојба која може да објасни зошто некои луѓе не можат да добијат килограми.
7. Што ова значи за оние кои не се дебелеат?
Иако звучи како благослов, постојаната слабост не е секогаш знак на совршено здравје. Недобивањето на килограми може да биде показател за подлежење на одредени здравствени проблеми, како недостиг на хранливи материи, анемија или хормонални дисбаланси. Затоа е важно редовно да се следи здравјето, дури и ако изгледате „слабо и здраво.“
Дали е „среќа“ или наука?
Комбинацијата на генетика, метаболизам, хормонална регулација и начин на живот создава идеални услови за некои луѓе да уживаат во храната без да се грижат за дебелеењето. Додека за многумина тоа изгледа како среќа, всушност зад оваа способност стои сложена мрежа на биолошки фактори кои функционираат совршено синхронизирано.
